Elsti Harley-Davidson klúbbur heimsins heimsóttur

Í borginni Prag í Tékklandi er stafræktur elsti Harley-Davidson klúbbur jarðkringlunnar. Hann var stofnsettur árið 1928 og er því stutt í 100 ára afmælið. Til var eldri klúbbur í San Fransisco en hann hætti starfsemi árið 1978. Það sem gerir söguna enn merkilegri er að mótorhjólaklúbbur utan um amerísk mótorhjól hafi lifað það af að vera bak við járntjaldið í áratugi. Það tókst meðlimum með því að fela mótorhjólin sín til sveita og aðeins að taka þau út einstaka sinnum og hjóla þá í litlum hópum.

Greinarhöfundur fyrir miðju ásamt Kristrúnu Tryggvadóttur vinstra megin og Barböru Hamoudova hægra megin.

Við fréttum af þessum klúbbi í fyrrasumar þegar við hjónin vorum stödd á Mótorhjólasafni Íslands á Akureyri, en þar fór fram ráðstefna fólks sem valið hafði að gera lokaverkefni sín í háskóla um mótorhjól og menninguna kringum þau. Hún Barbara Hamoudova frá Tékklandi hafði valið að gera klúbbinn í Prag að doktorsverkefni í sögulegri mannfræði og þótti okkur saga hans mjög áhugaverð, og ekki skemmdi fyrir að það hafði alltaf verið á óskalistanum að fara saman til Prag á annað borð. Úr varð að heimsækja klúbbinn á þeim degi sem hann fer í hópkeyrslu til að loka sumrinu, en það er um leið þjóðhátíðardagur í Tékklandi, þann 28. október er þeir fagna sjálfstæði sínu.

Frá stofnun klúbbsins í Prag árið 1928.

Klúbburinn í Prag var stofnaður þegar B. Turek gifti sig, en hann var frægur mótorhjólakeppandi og eigandi Harley-Davidson umboðsins í Prag á millistríðsárunum. Um sextíu mótorhjól fylgdu hjónunum á þessum degi og úr varð að stofnaður var klúbbur í framhaldinu ári síðar. Svo skemmtilega vildi til að staðurinn sem fyrsta myndin af þessum hóp var tekin, var nánast á sama stað og hótelið okkar, Hotel Grandior.

Daginn fyrir keyrsluna hittum við sagnfræðing klúbbsins, Fanda Bína, á veitingastað, en hann heimsótti meðal annars Ísland á þessari gömlu Piaggio vespu fyrir nokkrum árum, en þá keyrði hann hringinn kringum landið.

Óhætt er að segja að klúbburinn sé mjög virkur en meðal þess sem hann skipuleggur eru ferðir, keppnir, mótorhjólaþjálfun, kennsla í viðgerðum, útgáfa fréttabréfs ásam samvinnu við innlenda og erlenda klúbba. Ein mikilvægasta keyrslan er vorkeyrsla klúbbsins sem markar upphaf hjólatímabilsins ár hvert. Sú hefð lagðist af á sjötta áratugnum þegar járntjaldið lokaðist en var endurvakin árið 1998. Athyglisvert er líka að strax árið 1929 reyndi klúbburinn að stofnsetja Evrópusamband Harley-Davidson klúbba, en þá hafði það ekki erindi sem erfiði og tók það um sextíu ár að verða að raunveruleika. Í upphafi voru um 150 meðlimir í klúbbnum og í dag eru þeir um helmingi fleiri.

Klúbburinn hittist fyrir haustkeyrsluna á vel völdum stað utan við borgina.

Klúbburinn var mjög áberandi í landinu fyrir seinni heimsstyrjöldina, enda voru hjólin notuð víða, meðal annars af lögreglu, hernum og jafnvel sem Taxi hjól. Eins og gefur að skilja setti styrjöldin strik í reikninginn með takmörkunum á eldsneyti og aðgengi að varahlutum. Einnig reyndu yfirvöld að taka farartæki traustataki og földu því margir hjól sín á landsbyggðinni, og í sumum tilfellum voru þau jafnvel tekin í sundur og falin meðal varahluta í landbúnaðartæki.

Eftir keyrsluna var Jawa mótorhjólasafnið heimsótt.

Eftir stríðið var klúbburinn aðeins með um 10% upphaflegu meðlima sinna, enda höfðu margir fallið í stríðinu. Klúbburinn fékk þá óvænta innsprautun nýrra meðlima þegar stofnun Bandamanna UNRRA sá um að selja notuð hergögn á lágu verði til almennings sem nokkurs konar Marshall aðstoð. Seld voru um 600 WLA og WLC mótorhjól á þessum tíma og eru sum þeirra enn í eigu meðlima í dag. En gamanið eftir stríð stóð ekki lengi eða aðeins í þrjú ár þar til kommúnistar tóku völdin árið 1948.

Fanda Bína, ásamt Michal Blasko sem fylgdi okkur um safnið vegna góðrar ensukunnáttu sinnar.

Til að forðast afskipti stjórnvalda var klúbburinn lítið áberandi næstu áratugina þótt að starfsemi héldi áfram. Færðist hún út á landsbyggðina og voru hópkeyrslur í lágmarki og fámennar. Til að geta talist klúbbur áfram gekk klúbburinn undir hatt SVAZARM sem var nokkurs konar hernaðartenging þar sem meðlimir þurftu að mæta á heræfingar sem nokkurs konar varalið. Eftir fall kommúnistastjórnarinnar árið 1989 sagði klúbburinn sig samstundis úr SVAZARM. Klúbburinn hefur verið meðlimur í Evrópusamtökum Harley-Davidson klúbba síðan 1993. Árið 2003 var svokallað Super rallí haldið í Tékklandi, nánar tiltekið í České Budējovice, en þangað komu um 9000 gestir á 7000 mótorhjólum. Árið 2028 verður Super rallí aftur haldið í Tékklandi á hundrað ára afmæli klúbbsins, og er stefnan sett á næstu heimsókn þangað.

Scroll to Top