Á dögunum rakst ég á mynd á facebooksíðunni Hafnarfjörður og Hafnfirðingar. Á myndinni sem tekin er árið 1943 sést í framendann á Harley-Davidson mótorhjóli sem er af svokallaðri WLC gerð. Það sem er sérstakt við myndina er að hjólið er af gerð sem smíðuð var sérstaklega fyrir kanadíska herinn og kallast WLC. Slík hjól voru aðeins framleidd frá því síðla árs 1941 og fram til 1944 og voru aðallega af 1942 og 1943 árgerð. Aðalmyndefni myndarinnar er Sæmundur Gunnarsson á reiðhjóli sem hann fékk í fermingjargjöf árið 1943 svo að hjólið hefur komið hingað til lands 1942 að öllum líkindum.
Sæmundur hjólar framhjá Harley-Davidson WLC herhjólinu, en myndin er líkast til tekin í Hafnarfirði.
Ekki eru til margar myndir af Harley-Davidson herhjólum hér á landi en sjá má allavega tvö saman á nokkrum myndum, auk þess sem að til er mynd með sjö Harley-Davidson hjólum fyrir framan hús Sanitas í Vesturbænum og gæti eitt þeirra verið af Kanadagerð. Vitað er að fyrstu lögregluhjólin sem hingað komu í stríðinu voru U-Módel og komu beint frá New York, en einnig notaði lögreglan tvö til þrjú WL hjól og hefur eitt þeirra varðveist fram á þennan dag.
Tveir vígalegir Vestmannaeyingar að prófa WL hjólið á síðustu öld, sem enn er til hérlendis. Mynd: Tryggvi Sigurðsson.
WLC hjólið er sömu gerðar og WLA í grunnatriðum en er samt öðruvísi að mörgu leyti. Fram-og afturdekk eru eins og má skipta þeim fram og til baka. Frambremsan er sömu gerðar og á „Big Twin“ og ljósabúnaður er talsvert öðruvísi. Bensíngjöfin er vinstra megin og kveikjuflýtirinn hægra megin og bensín- og olíuleiðslur eru úr gúmmí. Auka kúplingshandfang er í stýri til viðbótar við fótkúplinguna.
Kanadísku herhjólin eru auðþekkt af hástandandi framljósi en WLA hjólin höfðu það mun neðar á framgafflinum, svo hægt væri að munda byssuna yfir stýrið. Mynd. Yesterdays.
Ég ætla ekki að reyna að ímynda mér hversu oft ég hef hugsað þessa hugsun þegar ég er á gangi með hundinn minn um Elliðadalinn, þar sem ég bý. Af hverju er ekki tækniminjasafn í þessu sérstaka húsnæði á þessum flotta stað? Húsnæðið hefur verið olnbogabarn svo lengi sem starfsemi hætti þar árið 1981 en myndi sóma sér vel sem safn á svæði sem skipulagt hefur verið undir safnastarfsemi. Beint á móti stóð til að yrði Bílasafn Fornbílaklúbbsins en því miður náði sú frábæra og nauðsynlega framkvæmd ekki að verða að veruleika þótt húsið hafi risið, þökk sé efnahagshruninu. Nú er Toppstöðin hins vegar til sölu og með því skapast einstakt tækifæri til að láta reyna á þann möguleika aftur.
Þarna stendur Toppstöðin engum til gagns á besta stað til bænum. Mynd: NG
En af hverju er húsnæðið þarna ennþá gæti einhver spurt sig og af hverju er ekki löngu búið að rífa það? Jú, undir ytra byrði hússins er klæðning úr asbesti og myndi kostnaður við að rífa húsið hlaupa á tugum, ef ekki hundruðum milljóna króna. Landsvirkjun afhenti Reykjavíkurborg húsnæðið til eignar ásamt þremur lóðum í nágrenninu í febrúar 2007, með því skilyrði að borgin sæi um niðurrif stöðvarinnar. Síðan þá hefur borgin klórað sér í hausnum hvað gera skuli við húsnæðið og nú sautján árum síðar, enn ekki komist að niðurstöðu. Reynt var að auglýsa húsnæðið til leigu fyrir nokkrum árum en því var fálega tekið.
Hér má sjá hvernig Reykjavíkurborg sá fyrir sér hvernig stöðin gæti litið út að innan þegar Toppstöðin var auglýst til leigu fyrir nokkrum árum síðan. Mynd: reykjavik.is
Líklega hentar húsnæðið fáum vegna byggingarefnisins, og hversu hrátt það er í raun og veru. Þó er einn hópur sem vel gæti hugsað sér að gera alvöru með að nýta húsnæðið en það eru eigendur gamalla ökutækja og fleiri tengdir aðilar sem margir hverjir eru með gamla og verðmæta hluti í misgóðum húsnæðum. Ef Toppstöðin yrði að tækniminjasafni er það starfsemi sem að hentar þessu hráa húsnæði mjög vel. Stöðin er stór og tæki við miklu magni tækja og muna í sínum 6.000 fermetrum. Til eru dæmi um að gömul húsnæði sem þessi hafa fengið svona hlutverk á erlendri grund og gott dæmi um það er starfsemi Classic Remise í Berlín og fleiri borgum í Þýskalandi. Þar var það eldgömul sporvagnastöð sem að fékk nýtt hlutverk sem bilasafn.
Gamla sporvagnastöðin í Berlín er dæmi um hvernig hægt er að koma gömlum byggingum í endurnýjun lífdaga. Mynd: BMWblog
Byggingin sjálf var reist um aldamótin 1900 af Wilhelm öðrum Þýskalandskeisara. Þá var hún stærsta sporvagnastöð í Evrópu og gat hýst 300 vagna. Notkun sporvagna minnkaði þegar á leið og árið 1964 var starfsemin lögð niður. Í framhaldinu var húsnæðið nýtt undir geymslur, meðal annars fyrir bílasala en lokaði svo álveg árið 1996. Sjö árum seinna opnaði húsnæðið svo aftur undir nafni Classic Remise Berlin eftir endurbætur á húsnæðinu. Þar er á skemmtilegan hátt blandað saman gamla stílnum við sýningarbox úr gleri og stáli þar sem almenningur getur komið og skoðað. Húsnæðið hýsir í raun og veru farartæki safnara en einnig sérfræðinga af ýmsum toga sem sérhæfa sig í uppgerð, viðhaldi og sölu slíkra tækja.
Í húsnæði Classic Remise er á skemmtilegan hátt blandað saman varðveislu tækniminja og farartækja af ýmsum toga. Mynd: BMWblog
Hvort að slík framkvæmd gæti orðið að veruleika í Elliðadalnum er alsendis óvíst en enginn veit þó fyrr en á reynir. Líklega þyrfti góður hópur að standa að því að koma því á koppinn og ég myndi fyrir mina parta vera tilbúinn að taka þátt í slíku verkefni. Því væri gaman að heyra í öðrum sem áhuga gætu haft á þessu og sjá hvort að nægur áhugi væri fyrir hendi. Til þess þarf þó bæði mikinn áhuga og eflaust nokkuð fjármagn, sem þó væri örugglega talsvert minna en að reisa jafnstórt húsnæði á þessu stað. Verður því reynt að blása til fundar um verkefnið snemma í næsta mánuði, en lokafrestur til að skila tillögum um framtíðarstarfsemi hússins er til 15. ágúst næstkomandi.
Það eru ekki allir sem vita af því að í Japan voru framleidd Harley-Davidson mótorhjól á millistríðsárunum. Saga merkisins byrjar árið 1912 þegar japanski herinn keypti nokkur mótorhjól til prófunar. Sú prófun virðist hafa dottið uppfyrir því að engir varahlutir voru pantaðir í kjölfarið. Næsta sending af Harley-Davidson mótorhjólum kom árið 1922 og var það Nippon Jidoshe KK innflutningsfyrirtækið sem stóð fyrir því. Forstjóri þess var Baron Kishichiro Okura sem var meðal þeirra fyrstu til að flytja inn bíla til Japan, en hann hafði einnig getið sér gott orð fyrir kappakstur. Hann tók á námsárum sínum þátt í fyrsta Brooklands kappakstrinum í Englandi árið 1907 og náði þar öðru sæti.
Alfred Rich Child ásamt fjölskyldu stuttu fyrir förina til Japan árið 1924.
Fyrsta pöntunin innihélt nokkur Model J hjól og nokkrir tugir slíkra hjóla voru pöntuð á næstu tveimur árum. Líkt og áður voru engir varahlutir pantaðir sem Harley-Davidson í Bandaríkjunum þótti skrýtið. Merkið hafði ávallt lagt mikið uppúr þjónustu varahluta og engin pöntum á þeim passaði ekki við reglur merkisins. Sama átti sér stað með sendingu til Mongólíu á sama tíma og því sendi Harley-Davidson í Bandaríkjunum Alfred nokkur Rich Child til Japan að sjá hvað væri á seyði. Samningaviðræður við Baron Okura gengu illa og ekki náðist að koma á alvöru innflutningi gegnum hann. Þá gerðist það að Alfred kynntist Genjiro Fukui, sem hafði verið að selja Harley-Davidson mótorhjól úr sendingunni til Mongólíu, fyrir framan nefið á Baron Okura. Náðu þeir svo vel saman að Alfred samdi við Fukui og stofnað var innflutningsfyrirtæki fyrir Harley-Davidson mótorhjól árið 1924. Fukui sá um fjármögnun en Alfred var framkvæmdarstjóri og fékk hann í sinn hlut 5% af allri sölu í Japan fyrir samninginn.
Eftir jarðskjálftann árið 1923 þóttu þríhjóla mótorhjól sérlega hentug til að komast um hróstug héröð Japan og því voru framleiddar sérstakar útgáfur með sterkari grindum.
Fyrsta sendingin innihélt 350 mótorhjól, öll með hliðarvagni, enda höfðu þannig farartæki reynst vel eftir Kanto jarðskjálftann í Japan árið 1923. Ásamt þessum fyrstu hjólum komu varahlutir fyrir 20.000 dollara og sérverkfæri fyrir 3.000 dollara með fyrstu sendingunni. Þar sem að Fukui var forstjóri Sankyo lyfjafyrirtækisins í Japan var hann með samninga við japanska herinn, og áður en langt um leið voru Harley-Davidson mótorhjól notuð í alls konar viðvik hjá lögreglu, her og lífvarðasveitum keisarans. Gekk influtningurinn svo vel að flutt voru inn 2.000 hjól á hverju ári til að byrja með.
Alfred Rich Child við fyrsta EL Knuclehead hjólið sem flutt var inn til Japan árið 1936.
Þegar heimskreppan reið yfir árið 1929 var japanska jenið gengisfellt um helming. Einnig voru settar innflutningshömlur sem gerði innflutning farartækja illmögulegan. Þar sem að Harley-Davidson mótorhjól höfðu allt í einu hækkað í verði um helming ákvað Alfred að það eina skynsamlega í stöðunni væri að fá að smíða Harley-Davidson mótorhjól með leyfi framleiðandans í Japan. Hann fór því til Milwaukee haustið 1929 ásamt fulltrúa Sankyo til samningaviðræðna við Harley-Davidson í Bandaríkjunum. Hafði hann með sér 75.000 dollara til að tryggja samninginn sem að kom sér vel, því að merkið var þegar í fjárhagskröggum vegna hrunsins. Fékk hann því samning í gegn sem leyfði framleiðslu á Harley-Davidson í Japan og líklega bjargaði þessi samningur merkinu frá gjaldþroti í kreppunni miklu, en það leyndarmál var varðveitt lengi eins og gefur að skilja. Það var ekki fyrr en á níunda áratugnum sem að þessi samningur kom fram í dagsljósið á vesturlöndunum.
Þetta fágæta Rikou Type 97 herhjól má finna á mótorhjólasafni V. Sheyanov.
Fyrstu japönsku Harley-Davidson mótorhjólin voru smíðuð árið 1935 og voru það 1.200 rsm Model VL sem kölluð voru Rikuo sem þýddi einfaldlega Road King. Þeirri helsti viðskiptavinur var líkt og áður japanski herinn sem fór ört stækkandi á þessum tímum. Árið 1936 var hið nýja Knucklehead módel sent til prófunar í Japan en sá sem sá um prófunina var Richard Rich Child, sonur Alfreds. Hann ákvað á Knucklehead hjólið hentaði ekki vel fyrir japanska markaðinn enda fylgdi því óhagstæðari samningur um framleiðslu. Vegna óánægju með nýja hjólið og samningana fór fulltrúi Sankyo fyrirtækisins, Mr. Kusanobu, til fundar við stjórn Harley-Davidson í Bandaríkjunum. Þar kvartaði hann yfir samningnum og þeirri staðreynd að Alfred fengi 5% í sinn hlut sem hafði gert hann auðugan á japanskan mælikvarða. Hótaði hann að hætta stuðningi við merkið í Japan ef að Alfred yrði ekki rekinn. Einnig hótaði hann því að halda áfram að selja Harley-Davidson mótorhjól í Japan undir Rikuo merkinu. Eins og gefur að skilja lagðist það ekki vel í stjórnina sem að henti honum nánast öfugum út. Mr. Kusanobu stóð þó við stóru orðin og hóf að framleiða og selja Rikou mótorhjólin sem japanskt merki. Alfred Rich Child fékk í staðinn einkaleyfi á sölu Harley-Davidson mótorhjóla í Asíu en það voru einnig lönd eins og Kína, Manchuria og Kórea.
Rikou mótorhjól japanska Kyrrahafsflotans sem að réðst inní Kína ári 1937 og hertók Shanghai.
Árið 1937 réðst japanski herinn inní Kína og Alfred þurfti að flýja land. Vegna þess að góðvinur hans Fukui hafði keypt hans hlut í fyrirtækinu fór hann ekki þaðan slyppur og snauður en það gerðu eigendur Ford, Chrysler og GM verksmiðja í Japan hins vegar ekki, sem allar voru settar í þjónustu japanska hersins. Rikou framleiddi um 18.000 VL módel fram til árins 1942 sem er svipuð tala og Harley-Davidson í Bandaríkjunum framleiddi til hernaðarnota á sama tíma! Árið 1942 fór Rikou verksmiðjan tímabundið að framleiða tundurskeyti en framleiðsla hófst aftur árið 1947 á WL síðuventla módelinu. Árið 1950 kom svo 1.200 rsm útgáfa á markað en Rikou hélt áfram framleiðslu til árisns 1962, þegar Harley-Davidson hóf aftur innflutning til landsins.
Rikou Model R frá 1955 með tveggja strokka 750 rsm síðuventla vél.
Það er kannski ekki úr vegi við áramót að líta aðeins yfir síðastliðið ár í fornminjafræðum íslenskra mótorhjóla. Á árinu 2023 gerði ég ansi gott átak í að finna skráningar víða um land og bætti helling við, eða um það bil 4.000 skráningum. Það kemur ýmislegt í ljós þegar farið er að slá þetta allt saman inn í tölvu, en síst átti ég þó von á því að rekast á gamlan vin í ennþá eldri skráningargögnum, en sú var raunin á dögunum. Þar hnaut ég um fyrsta stóra mótorhjólið sem Hilmar Lúthersson keypti, þá aðeins 18 ára gamall. Það var af gerðinni Ariel og var 1946 árgerð.
Othar Smith flugvirki á Ariel hjólinu um 1957 stuttu eftir að Hilmar Lúthersson átti það. Mynd: Paul R Smith.
Hjólið bar upphaflega númerið A-665 og var fyrst í eigu Ólafs Hallsonar. Síðan fékk það númerið K-157 en þá átti Runólfur Jónsson frá Brúarlandi í Skagafirði hjólið, en er sett á R-númer í júní 1955 og fékk þá númerið R-3918. Guðmundur Jóhannesson til heimilis að Bergstaðarstræti 64 átti hjólið þegar Hilmar kaupir það, en það er 30. Apríl árið 1956 eða fyrir 67 árum síðan. Hilmar er þá skráður til heimilis að Hlíðarvegi 5 í Kópavogi og fær þá hjólið númerið Y-302. Hilmar man að hann selur það manni sem hét Garðar en taldi að hann hafi átt það stutt. Allavega er hjólið skráð á Othar Smith flugvirkja í ágúst 1957 eftir að hann selur hið fræga Ariel Square Four hjól sem hann átti, og er til mynd af hjólinu frá bróðir hans, Páli R. Smith sem enn er á lífi. Þá er hjólið komið með númerið R-3920. Grétar Haraldsson, Rauðalæk 40 kaupir hjólið í maí 1958 og selur Johann Wolfram það í ágúst árið 1960. Karl Davíðsson, Hjarðarhaga 38 kaupir það í lok september 1966 en síðasti skráði eigandi er Garðar Garðarsson, frá Stóra-Fjalli á Mýrum sem eignast það í maí 1967, en þá er hjólið fært á númerið M-502.
Hér má sjá skráningarblaðið sem er með nafni Hilmars, en um er að ræða afskráningu frá 1956 af númerinu R-3918.
Þegar sögu hjólsins í skráningarupplýsingum þrýtur, er næst að finna út hvort síðustu eigendur séu enn á lífi og sjá hvort að þeir geti gefið frekari upplýsingar. Með aðstoð frá Unnari Þ Bjartmarssyni í Borgarnesi náðist samband við Garðar og því var hringt í hann. Að sögn Garðars notar hann það til vinnu í nokkur ár en selur það svo Einar Karelssyni hjá Vegagerðinni í Borgarnesi árið 1970. Einnig náðist að hringja í Einar og fá frekari upplýinmgar um gamla hjólið hans Hilmars. Einar notaði hjólið aðallega eitt sumar víða um Borgarfjörð og lenti meðal annars í því ævintýri að það kviknaði í hjólinu í einni ferðinni. Var Einar á ferð er það gerðist og náði að stoppa strax og slökkva eldinn. Kviknað hafði í út frá lekri bensínslöngu sem lak ofan á kertið. Einar átti hjólið í nokkur ár en svo hafði Kristján Bjarnason, bifvélavirkji hjá BTB mikinn áhuga á hjólinu þegar það var orðið bilað og fékk að hirða gripinn. Kristján er látinn en að sögn sonar hans mun hjólið hafa verið sótt upp í Dalsmynni. Kristján mun hafa gert það upp og selt manni að nafni Hörður Þórðarson í Vestmannaeyjum tveimur árum seinna.
Þessi mynd er örlítið nýrri enda hjólið þarna komið með R-3920 númerið. Hún er tekin í vesturbænum og er hjólið þarna líklega enn í eigu bræðranna Othars og Paul.
Þarna virðist slóðin dofna og ekki hefur mér tekist að hafa uppá þessum Herði og staðfesta hvort þessar upplýsingar séu réttar. Enn eru til nokkur Ariel mótorhjól frá þessum tíma og á ég eftir að athuga allavega eitt þeirra hvort það geti verið gamla hjólið hans Hilmars. Ef einhver hefur við þetta að bæta væri gaman að fá aðstoð við leitina og koma þessu hjóli aftur í hendurnar á Hilmari Old Timer sem myndi taka því verkefni fegins hendi.
Það er staðreynd að þrátt fyrir ömurleika styrjalda hafa stórátök alltaf haft áhrif á tækniframfarir og á það líka við um mótorhjólin. Fyrri heimsstyrjöldin varð til þess að mótorhjólið tók stórt stökk fram á við, frá því að vera minni gerðir mótorhjóla með einföldum gírkössum og leðurreimadrifi, yfir í stærri gerðir mótorhjóla sem líkjast meira því sem við sjáum enn þann dag í dag. Gott dæmi um slíkt eru mótorhjólin sem komu frá Ameríku í sinni hluta fyrri heimsstyrjaldarinnar.
Triumph Model H voru algeng hjá breska hernum ásamt Douglas mótorhjólunum og auglýsti inflytjandinn á Íslandi það að þau “hefðu reynst bezt í stríðinu.”
Ameríski markaðurinn var í blóma á fyrri hluta annars áratugar tuttugustu aldarinnar. Þótt að merki eins og Indian, Harley-Davidson og Excelsior væru stærst voru mörg flott merki einnig að berjast um hituna og má þar til dæmis nefna Henderson, Yale, Pope, Merkel, Sears, Dayton, Thor, Cleveland og Cyclone svo eitthvað sé nefnt. Það voru hins vegar stóru merkin þrjú sem hlutu náð fyrir augum stjórnvalda þegar kom að því að framleiða fyrir ameríska herinn. Voru það allt saman hjól af sömu stærð sem framleidd voru til hergagnanota, en það voru 61 kúbiktommu V2 hjól eða 1.000 rúmsentimetrar. Minnsti samningurinn féll Excelsior í skaut en 3.500 slík voru framleidd fyrir herinn, en einnig framleiddi Excelsior mótora fyrir flugvélar í stríðinu.
Indian Powerplus mótorhjólið þótti afar fullkomið og varð þess vegna vinsælt hjá þeim sem sömdu við framleiðendur um hergögn, en það reyndist hins vegar eitruð pilla fyrir Indian merkið.
Stærsta samninginn hlaut hins vegar Indian enda var merkið stærsti framleiðandinn í þessari heimsálfu um miðjan áratuginn. Nýjasta afurð þeirra var hið öfluga Powerplus mótorhjól sem þótti í senn öflugt og áreiðanlegt, kostir sem að herinn lét ekki fara fram hjá sér. Fyrsti samningurinn við ameríska herinn hljóðaði uppá 20.000 eintök, og kostaði hvert mótorhjól 187,50 dollara og ef bætt var við hliðarvagni var upphæðin 234,50 dollarar. Þótt að stór samningur þýddi að hægt var að einfalda framleiðsluna var snemma ljóst að það gat reynst erfitt að standa við samning af þessari stærðargráðu. Það var líka ljóst þegar hráefnaskortur fór að setja mark sitt á stríðið á seinni hluta ársins 1917 að aðföng urðu dýrari. Í raun varð tap á þessum 20.000 eintökum og þótt að Indian hafi fengið að endursemja þegar pöntuð voru 25.000 eintök í viðbót þýddi samningurinn einnig að einstaklingar gátu ekki með nokkru móti fengið Powerplus mótorhjólin á seinni hluta annars áratugarins, þótt þeir fegnir vildu.
Tvö af fyrstu Harley-Davidson mótorhjólum á Íslandi. Annað þeirra situr Kristján Gíslason ásamt Ingibjörgu Árnadóttir konu sinni, en þau voru afi og amma Kristjáns Hringfara, en á hinu situr Filippus Ámundason.
Á Íslandi sást þetta í þeirri staðreynd að aðeins eitt Powerplus mótorhjól var flutt til landsins og kom það með hliðarvagni. Að vísu komu nokkur Light Twin sem seldust illa í Ameríku en voru vinsæl í Evrópu. Harley-Davidson aftur á móti þurftu ekki að standa við eins stóran samninga og fyrsti samningur þeirra hljóðaði uppá 7.500 eintök. Þótt að Harley-Davidson hafi framleitt tæplega 18.000 eintök af hinu vinsæla T-módeli fyrir stríðið var það aðeins 35% af framleiðslu þeirra 1917-18. Það þýddi að merkið gat ekki einungis séð heimamarkaði fyrir mótorhjólum, heldur einnig flutt talsvert á erlenda markaði eins og í Evrópu og Ástralíu. Til Íslands kom um tugur slíkra hjóla undir lok áratugarins, flest af sömu gerð og notuð voru í stríðinu.
Harley-Davidson Model T var byggt á hinu þaulreynda F-módeli og kom í ýmsum útgáfum eins og hér sést.
Við þetta venjulega grúsk í gömlum skráningum á Þjóðskjalasafninu rakst ég á skráningu sem ég hafði ekki séð áður af gömlu Indian mótorhjóli. Indian hjólið var fyrst skráð á númerið R-3516 en það kemur notað frá Englandi. Hjólið var fyrst skráð 15. febrúar 1947 á Vigfús Auðunsson, Herskálakamp 13a, en hann selur það í lok júní sama ár Bjarka Magnússyni til heimilis að Reykjum í Eskihlíð. Hann á það í fimm ár en það er selt Guðmundi Guðmundssyni, Hólsbraut 82 í Hafnarfirði í febrúar 1952. Böðvar Guðmundsson frá Reykjaskóla í Hrútafirði kaupir það svo í maí sama ár og færir það á númerið H-401.
Indian breytti mikið útliti hjóla sinna árið 1940 og meðal þess sem var kynnt þá var afturfjöðrun sem var innbyggð í grindina. Mynd: Yesterdays.
Ég ákvað að fletta upp síðasta eiganda og komst að því að hann var enn á lífi. Það var til mynd af honum í gamalli blaðagrein svo að ég prófaði að auglýsa eftir ættingjum á Facebook síðunni Gamlar Ljósmyndir. Viðbrögðin voru framar vonum og það leið ekki á löngu þar til að ég var kominn með símanúmerið hjá Böðvari. Ég hringdi því í hann daginn eftir og hitti á hann við akstur, svo að ég beið á meðan hann lagði bílnum svo við gætum talað saman. Böðvar var hinn hressasti þrátt fyrir að vera kominn á tíræðisaldur. Að sögn Böðvars minnti hann að um herútgáfu hafi verið að ræða en hann notar hjólið í ein þrjú ár. Segist hann hafa keypt það af dönskum manni með eftirnafni Christiansen sem var húsvörður við íþróttahúsið við Hálogaland. Hjólið hafi verið 1.200 rsm en hann hafi skipt um strokka og hedd og það hafi þá verðið orðið 1.400 rsm. Við breytinguna hafi hann þurft að klippa aðeins úr bensíntankinum og ætti hjólið að vera þekkjanlegt á því. Hann hafi einnig þurft að sérsmíða pústkerfi undir hjólið.
Eins og sjá má fyllir mótorinn vel út í grindina. Líklegt má telja að Indian Chief herhjólið hafi verið keypt á slikk eftir stríð, en þá voru gjarnan haldnar brunaútsölur á hergögnum.
Verksmiðjunúmer hjólsins er 26452 sem reyndar passar ekki við neina gerð af Indian frá þessum tíma, allavega ekki af Chief gerð. Scout hjólin voru með vélarnúmer sem byrja á tölunni 2 en þau eru aðeins 45 kúbiktommur eða 750 rúmsentimetrar. Það er þó ekki í fyrsta skiptið sem að mistök verða í skráningum. Ef hjólið var tveggja strokka 1.200 rsm hefur það verið Chief hjól en Böðvar minnir að hjólið hafi verið 1937 módel. Í skráningu þess er það hins vegar sagt vera 1942 módel og með hestaflatöluna 5. Líklega er það nærri lagi sú árgerð ef um herhjól hefur verið að ræða.
Stór sending af Indian Chief herhjólum náði til Frakklands rétt fyrir innrás Þjóðverja. Þótt að mörg þeirra hafi eyðilagst í átökunum var talsverður fjöldi sem komst í hendur þýska hersins og voru þau notuð út stríðið þar sem þau þóttu endingargóð. Sum þeirra voru meira að segja tekin aftur hernámi af rússneska hernum og þaðan kemur hjólið á myndunum með þessari grein.
Þegar ég spurði Böðvar hvað hann hefði gert við hjólið kom áhugaverð frásögn frá honum. Þegar hann átti það vann hann við jarðvegsnámu sem var við gamla Álftanesveginn. Þar var gamall timburskúr sem hann fékk að geyma hjólið í. Hann þurfti svo að bregða sér af bæ og skildi hjólið þar eftir. Hann vitjaði þess svo ekki fyrr en ári seinna en þá var búið að moka yfir staðinn þar sem skúrinn stóð. Vonandi hefur einhver tekið hjólið áður en það gerðist en ef ekki, er verðmætt Indian mótorhjól grafið innan í gömlum skúr einhverstaðar nálægt Hrafnistu. Er einhver búinn að gúggla málmleitartæki núna?
Þetta er Óskar Gíslason að brasa í Harley-Davidson hjólinu fyrir utan heimili þeirra að Grettisgötu 37. Hann er skráður fyrir hjólinu frá júlí 1931 til júlí 1933.
Þorleifur Óskar Gíslason átti nokkur mótorhjól snemma á fjórða áratugnum en hann fékk sér fyrsta mótorhjólið 1929 þegar hann kom frá námi í Danmörku. Þaðan kom hann líka með kvonfang sitt, Margrete Nielsen, síðar Gislason sem hann giftist 8. Júlí 1932. Þá átti hann forláta Harley-Davidson Model C 1930 sem bar númerið RE-439.
Óskar á RE-439 sem var 1930 árgerð af Model C með 500 rsm mótor. Vélarnúmer þess var 1815 svo það var númer 815 í röðinni af þeim 1.483 sem smíðuð voru árið 1930.
Þegar kom að því að giftast henni var ákveðið að fara með Suðurlandinu til Borgarness og aka þaðan í heimsókn til ættmenna á Sturlu Reykjum. Athöfnin var hins vegar haldin að Arnbjarnarlæk áðurnefndan dag. Þegar kom að því að ákveða hvert skyldi halda að brúðkaupi loknu var ákveðið að fara á Þingvöll og hafði Óskar hugsað sér að fara nýruddan veg um Kaldadal. Sóttist þeim ferðin vel þar yfir enda vegurinn góður en Margrete, sem alltaf var kölluð Gréta, minnist þess að hafa haldið sér fast niður brekkuna við Meyjarsæti.
Óskar uppábúinn á Harley hjólinu, en hvort það hafi verið á brúðkaupsdaginn er ekki vitað. Kannski getur einhver sagt okkur hvar þessi mynd er tekin til að ráða úr því?
Þegar komið var á Þingvöll þótti þeim gistingin þar heldur dýr og því var ákveðið að halda áfram í bæinn. Það reyndist hins vegar slæm ákvörðun þar sem að búið var að bera í Þingvallaveginn eftir skemmdir sem höfðu orðið á honum vegna Alþingishátíðarinnar. Var vegurinn því með mikilli lausamöl og grafinn þannig að oft þurfti Gréta að aðstoða bóndann við að losa hjólið á leiðinni. Þótti henni svo nóg um að hún vildi lítið koma nálægt þessum grip eftir það. Við getum þó þakkað henni fyrir myndirnar sem hún skildi eftir sig, en hún var dugleg að taka myndir sem var fátítt á þessum tíma. Hvort að myndir hér fyrir ofan sé úr brúðkaupsferðinni góðu verðum við að leyfa ímyndunaraflinu að ráða.
Þessi 500 rsm eins strokks mótor var kynntur til sögunnar árið 1929 en hjólið sjálft var nakvæmlega eins og tveggja strokka 750 hjólið og var hægt að skipta um mótor milli hjóla ef út í það var farið.
Þau eru orðin ansi mörg mótorhjólin sem maður hefur skannað inn í tölvuna á þeim rúmu 30 árum síðan að ég hóf að safna upplýsingum um gömul mótorhjól á Íslandi. Hjólið og myndin sem kveikti áhugann var mynd af Harley-Davidson hjóli Lofts Ámundasonar járnsmiðs sem að Hilmar Lúthersson sýndi mér, en myndina hafði hann fengið hjá fjölskyldu Lofts. Maður lét sig dreyma um að maður myndi finna gamalt, yfirgefið mótorhjól í einhverri skemmunni um sveitir landsins. Sjaldgæft mótorhjól eins og Harley-Davidson frá því fyrir stríð var þó fjarlægur draumur.
Eggert Jóhannesson á R-519, líklega sumarið 1937.
Lengi hafði ég þó vitað af Harley-Davidson hjólunum í Vík og gert mér meira að segja ferð að skoða þau árið 1992. Þegar tækifæri gafst fyrir stuttu til að kaupa eldra hjólið lét ég ekki segja mér það tvisvar og lagði af stað í austurátt ásamt tengdaföður mínum, Tryggva Þormóðssyni. Að sögn eiganda átti að fylgja hjólinu eitthvað dót sem var af óljósum uppruna. Hjólið sem við keyptum hafði verið geymt í skemmu frá aldamótum sem notuð var til að skipta um olíu á bílum og vinnuvélum. Það sem fylgdi hjólinu var ofan í olíugryfjunni og aldrei hefði mér grunað að meðal þess sem ég fann þar var mótorinn úr einmitt hjólinu hans Lofts, hjólinu sem byrjað hafði þessa vegferð mína.
Greinarhöfundur við Model D 1929 hjólið með upprunalega mótornum.
Þetta tiltekna hjól er af gerðinni Harley-Davidson Model D frá 1929. Um sjaldgæfa gerð er að ræða fyrir margar sakir. Fyrir það fyrsta var þessi tiltekni mótor aðeins í notkun í þrjú ár, frá 1929-1931. Hann er með stórum dínamó vinstra megin framarlega sem liggur eins og fremri strokkur vélarinnar og þess vegna voru þessi hjól stundum kölluð 3ja strokka Harley-hjólin. Árgerð 1929 var eina árgerðin með grennri gerð grindarinnar og kom með mjórri framgaffli en árið á eftir. Mótorinn ber vélarnúmerið 7720 sem þýðir að þetta hjól var númer 6720 í röðinni þar sem 1001 var venjulega fyrsta vélarnúmerið. Ég hugsaði strax að þetta mótorhjól þyrfti að gera upp og því var byrjað á að kaupa fremri strokkinn sem vantaði í mótorinn. Tækifærið gafst svo í vor þegar grind á hjólum bauðst til sölu í Slóveníu. Hafin er samsetning á hjólinu sem er fyrsta skrefið á þeirri vegferð að gera gripinn upp í upprunalegt ástand.
Hér situr Aage Lorange hjólið meðan það er nýlegt. Myndin er tekin á Hafursstöðum í Skagahreppi.
Saga hjólsins er rekin í bók minni „Ameríska Goðsögnin“ en þar vantaði þó rúman áratug eftir að Loftur átti mótorhjólið. Aage Lorange, Freyjugötu 10 kaupir hjólið nýtt 11. febrúar 1930 og á það í tvö sumur. Emil Jónsson verslunarmaður, Baldursgötu 10 kaupir það 12. október 1931 og er skráður fyrir því 1932 en 3. júní 1933 er það komið á nafn Lofts Helgasonar, Freyjugötu 10 og Ágústs Sæmundssonar, Ránargötu 29 sem eru skráðir fyrir RE-519 frá 1933-1936.
Sex stykki Harley-Davidson fyrir framan Tryggvaskála sumarið 1937. Fremst er R-519 en það situr Eggert Jóhannesson. Á R-93 situr Gissur Erasmussen en það er Harley-Davidson Model C 1931. RE-565 er Harley-Davidson Model D 1930 en á því erTómas Þorsteinsson. Einar Björnsson er á R-472 sem er Model C 1929 og R-583 er Harley-Davidson Model D frá 1931 en Sigurður Sigurðsson situr það. RE-488 er loks Harley-Davidson Model VL 1931 með 1.200 rsm mótor, en það situr Ásgeir Matthíasson.
Eggert Jóhannesson, Hringbraut 132 er skráður fyrir hjólinu 2. maí 1936 ásamt Eyjólfi K. Steinssyni, Frakkastíg 12. Eyjólfur notar hjólið mikið og fór meðal annars nokkrar ferðir á því norður ásamt vini sínum Einari Björnssyni. Árið 1939 fær það númerið R-519 og er þá enn í eigu Eggerts og Eyjólfs.
Félagarnir Hlöðver Einarsson í forgrunni og Loftur Ámundason. Hlöðver situr Ariel hjól frá 1934 en Loftur R-519 sem skömmu seinna fékk númerið R-1130. Það var einmitt þessi mynd sem hóf söfnun heimilda minna um gömul mótorhjól á Íslandi.
Loftur Ámundason, Grettisgötu 73 kaupir það 26. febrúar 1939 og þann 1. júlí er það sett á númerið R-1130. Hilmar Lúthersson sagði mér meðal annars frá því að hann mundi vel eftir því þegar Loftur fór á hjólinu í vinnuna í Vélsmiðjuna Héðinn, en hann bjó í sömu götu og hann. Hilmar hefur varla verið meira en 10-12 ára en þar kviknaði mótorhjólaáhugi hans fyrir alvöru. Hér vantaði nokkuð í sögu hjólsins í bókinni en með afskráningarpappírum sem fundust nýlega á Þjóðskjalasafninu bætist nú við sögu þess. Loftur á hjólið semsagt í tæpan áratug en hann selur það 16. september 1948 Þorbergi Á Þorbergssyni, Sölvhólsgötu 13. Hann selur það Sigurbjarna G. Þorbergssyni bróðir sínum næsta vor en hann á það næstu þrjú árin. Þann 22. desember 1952 er það selt austur fyrir fjall Helga Ívarssyni í Vestur-Meðalholtum og fær hjólið þá númerið X-171.
Eyjólfur K. Steinsson situr hér R-519 og við hlið hans er vinur hans EInar Björnsson.
Hjólið fær seinna númerið G-672 en 20. október 1958 er það komið á númerið R-3918 og á nafn Preben Skovsted, Laufásvegi 41. Þann 24. nóvember 1958 er það skráð á Konráð Bergþórsson til heimilis að Nökkvavogi 1. Hann auglýsir það til sölu í Morgunblaðinu 29. maí 1959 og er það selt ódýrt. Baldvin Einarsson, Hverfisgötu 90 er skráður fyrir því 12. júní 1959 en hann auglýsir það til sölu í Vísi 11. ágúst og svo aftur 19. nóvember sama ár, sem ódýrt Harley-Davidson, 10 hestöfl og eru upplýsingar gefnar á Hverfisgötu 90. Þann 17. febrúar 1967 er númerið sagt niðurlagt og ónýtt.
Svona mun endanlegt útlit hjólsins verða þegar það er fullbúið í ólífugrænum lit. Tvöföldu Solar framljósin voru einkennandi fyrir árgerðirnar frá 1929-1931.
Það að mótor hjólins skuli hafa verið til er mikil heppni því að mótorinn ber verksmiðjunúmer hjólsins og þess vegna verður hægt að skrá það aftur þegar fram í sækir. Sá sem gerði upp hjólin í Vík hét Guðmundur Guðlaugsson og hefur hann líklega hugsað sér að nota mótorinn í annað hvort hjólið, en þessi tiltekni mótor passar í bæði hjólin sem hann var með. Það sem vantar núna í hjólið eru hlutir eins og blöndungur og hraðamælir sem leitað verður að á næstunni en vandað skal til verka til að hafa það sem upprunalegast. Verður það sprautað í ólífugrænum lit sem var framleiðslulitur þessa tíma hjá Harley-Davidson.
Þessi mynd myndi sóma sér vel á póstkorti en þarna hallar Ásbjörn Eydal sér að Black Bomber mótorhjóli sínu við höfnina í Vestmannaeyjum.
Fyrstu japönsku hjólin til að setja mark sitt á mótorhjólasöguna eru án efa Honda CB450 sem oft voru nefnd Black Bomber í byrjun, en fyrstu árgerðirnar voru með einkennandi svörtum bensíntönkum. Þau komu fyrst á markað árið 1965 en fyrstu hjólin komu hingað til lands ári seinna. Black Bomber hjólin voru með rafstarti og fjögurra gíra kassa. Þau voru öflug enda með tveimur yfirliggjandi knastásum og skiluðu 43 hestöflum en komu svo með fimm gíra kassa árið 1968. Mike Hailwood átti að keppa á Black Bomber hjóli á Brands Hatch árið 1966 en var bannað að taka þátt þar sem keppnisstjórn trúði því ekki að um framleiðsluhjól væri að ræða vegna þess að það var með tveimur knastásum.
Annað af uppgerðum Black Bomber 1966 er hjól Lofts Ágústssonar sem upphaflega var hjól Halldórs Pálssonar.
Fyrstu Honda CB450 hjólin komu hingað til lands árið 1966 og voru þau sex talsins. Eigendur þeirra voru samkvæmt Tryggva Sigurðssyni í Vestmannaeyjum þeir Halldór Pálsson í Lönguhlíð 19, Tómas Ingólfsson í Njörvasundi 9, Kristján Víkingsson í Stigahlíð 4, Bjarni Thors Lágafelli í Mosfellssveit, Ásbjörn Eydal, Brekastíg 14 í Vestmannaeyjum og Guðjón Jónsson, Vestmannabraut 44 í Vestmannaeyjum. Við ætlum að byrja á að skoða hjól Kristjáns sem bar verksmiðjunúmerið 1017348 og var sett á númerið R-11937 þegar það kom til landsins.
Eiríkur Carlsen á R-11937 sem hann fór á í Evróputúr sumarið 1967 en myndin er tekin í Danmörku.
Hjólið kom til landsins 4. júlí 1966 og fékk númerið R-11937. Kristján átti það bara fyrsta sumarið en hann selur það Eiríki Carlsen þann 4. október sama ár. Eiríkur Carlsen fer á hjólinu í Evróputúr sumarið 1967. Það er svo selt Sigurði H. Hlöðverssyni, Hólmgarði 41 þann 27. september 1967.
Ásbjörn Eydal á mótorhjóli sínu sem Tryggvi Sigurðsson gerði síðar upp.
Til er skemmtileg saga af Sigurði og Viggó Guðmundssyni, en hann átti svona hjól af 1967 árgerð. Þeir voru saman á sitt hvorri svörtu bombunni og voru að leika sér í sandgryfjum að spóla í hringi og stökkva á hjólunum. Kom þar að lögreglumaður á Harley-Davidson lögregluhjóli, sem horfði á þá um stund en fór svo af stað og ók nokkra hringi. Hraðinn jóks og áræðnin með, en á endanum fór svo að við eina lendinguna á þungu lögregluhjólinu, sleit mótorinn sig lausann og breyttist í jarðýtu. Sigurður og Viggó horfðu uppá þetta og ákváðu að lauma sér strax í burtu, því þeim þótti líklegt að einhvernveginn yrði þeim kennt um þetta óhapp.
Eiríkur Carlsen á sínu Black Bomber við flugskýli 1 við Reykjavíkurflugvöll en fremra hjólið er hjól Halldórs Pálssonar.
Sigurður selur svo hjólið 14. apríl 1968 Bæjarsjóði Keflavíkur og fer það á númerið Ö-1001 og er gert að lögregluhjóli. Sá sem notaði hjólið mest hjá lögreglunni hét Viðar Pétursson og er líklega á hjólinu á myndbandi sem til er af því. Þegar lögreglan hættir að nota það fer það í geymslu en er svo selt hjá Innkaupastofnun Ríkisins, en það var Bjarni Matthíasson ökukennari og lögreglumaður kaupir það. Óskar Hallgrímsson kaupir það svo af honum 1971 og notar næstu tvö árin á númerinu G-7477. Hann lendir meðal annars í því að detta á hjólinu og skemmdust þá töskurnar og rúðan svo að því dóti var seinna hent. Hann á hjólið ennþá ásamt bróðir sínum, Hallmundi Helgasyni enn þann dag í dag og er það í hægri uppgerð.
Klippa úr myndbandi frá æfingu slökkviliðsins í Keflavík seint á sjöunda áratugnum en þar sést glitta í Honda Black Bomber lögregluhjólið.
Annað af 1966 hjólunum var hjól Tómasar G Ingólfssonar í Njörvasundi 9 en það fékk númerið R-11985. Hann selur það Ágústi Guðmundssyni Laufásvegi 40 í maí 1967 en hann selur það svo í janúar 1968 Gunnari Árnasyni í Stóragerði 26. Hann selur það svo um sumarið norður í land en það er Daggeir H Pálsson, Bjarmastíg 3 Akureyri sem kaupir og fær hjólið þá númerið A-1124.
Black Bomber hjól Ágústs Guðmundssonar R-11985.
Sá sem kaupir hjólið 1969 af Daggeir er enginn annar en Óskar Þór Kristinsson, og var þetta fyrsta stóra mótorhjólið hans. Hefur því þetta hjól verið kallað jakkahjólið af innvígðum og festist það nafn við hjólið. Óskar átti hjólið í tvö ár á númerinu H-418 og seldi það 1971 Hermanni Benediktssyni á Akureyri. Óskar flutti hjólið til Akureyrar sjóleiðina þegar hann seldi það og skemmdist aðeins tankurinn í flutningunum. Árið 1972 er það selt Árna Árnasyni að Suðurbyggð 4 og sama sumar er það selt Eðvald Geirssyni, Þórunnarstræti 133. Halldór Jóhannesson frá Lundeyri kaupir það svo um haustið og er það þá með númerið A-1134. Steindór Steindórsson, Strandgötu 51 á Akureyri kaupir það í Október 1973 og hann selur það í sama mánuði Jóhannesi Sigtryggssyni frá Sandhólum í Saurbæjarhrepp. Þorsteinn Gunnarsson, Eyrarlandsvegi 33 kaupir það ári seinna en hjólið er afskráð úr Eyjafjarðarsýslu 10. nóvember 1977 og fær þá númerið U-200. Þetta hjól var með verksmiðjunúmerið 1017575, og fasta númerið BP076 en grindin af þessu hjóli er til ennþá. Upphaflegt mótornúmer var 1015160.
Ágúst Guðmundsson í torfærum á R-11985 í sandgryfjunum á Sævarhöfða.
Þriðja hjólið er í eigu Lofts Ágústssonar og er uppgert hjól í dag. Dóri Sigtryggson bifhjólavirki átti hjólið en seldi Lofti það um miðjan níunda áratuginn. Loftur keypti ýmislegt í hjólið, bæði nýtt og notað og gerði upp ásamt Dóra. Ekki er vitað mikið um sögu þess en er verksmiðjunúmer þess 1017556. Halldór Pálsson átti það fyrst og er hjólið til á myndum síðan að hann átti það.
Halldór Pálsson á mótorhjóli sínu fyrir utan heimili hans í Lönguhlíðinni.
Minna er vitað um sögu hinna þriggja en hjólið með verksmiðjunúmerið 1017536 er það sem Guðjón átti, en það má sjá í sölureikningum frá Honda umboðinu, sem varðveittir eru hjá Tryggva og Darra í Eyjum. Á þeim reikningum má einnig sjá að mótorinn úr því hjóli bar númerið 1015357 og er hann til í dag.
Viggó Guðmundsson við Black Bomber hjólið R-11993.
Hjólið með verksmiðjunúmerið 1017486 er hjól Ásbjörns Eydal. Þetta hjól er ennþá til en Tryggvi Sigurðsson gerði það upp, og er eigandi þess Viggó Guðmundsson. Það bar númerið R-11993. Mótorhjólið með verksmiðjunúmerið 1017579 er hjólið sem Bjarni Thors keypti nýtt á 63.650 kr árið 1966. Þetta hjól er nú í eigu Halldórs Sigtryggsonar og er óuppgert en það fannst í hitaveitukompu. Síðasta númer sem það bar er G-7474.
Brynjólfur Sigurðsson situr Honda CB450 vinstra megin á myndinni. Árni Þorsteinsson situr R-11916, sem er Honda 305 Dream. Árni fékk Black Bomber hjól Brynjólfs lánað og lenti í árekstri á því í Nóatúni. Daníel Guðmundsson var aftan á og þeir köstuðust yfir bílinn sem kom upp Nóatúnið og lentu þeir fyrir framan lögreglubíl sem var hinu megin á gatnamótunum. Þeir sluppu ágætlega frá þessu báðir og hjólið líka, en kaupa þurfti nýja framgaffla, ljós og tank. Hjólið var með nr-ið R-11950. Myndin er tekin 1968 á Óðinsgötu 18 og er líklega upphaflega hjól Guðjóns Jónssonar þó ekki sé hægt að slá því föstu.
Það hefur alltaf truflað mig að eiga enga mynd af seinni tíma Indian mótorhjólunum sem hingað komu. Á Íslandi voru kringum seinni heimsstyrjöldina til þrjú Chief mótorhjól og eitt Scout en einhverra hluta vegna hafði ég ekki haft spurnir af nema einni mynd, sem því miður týndist þegar myndasafni viðkomandi fjölskyldu var hent. Svo gerist það um síðustu helgi að hinn norski Halvor Midtvik var í heimsókn hjá mér, en hann er Norðmaður sem á nokkur Indian mótorhjól og hefur heimsótt Ísland á einu þeirra. Ég sagði honum einmitt frá þessum hjólum og að ég ætti því miður enga mynd af þeim. Þá greip forsjónin inní eins og svo oft áður, því þegar ég kom heim beið mín tölvupóstur með 15 gömlum mótorhjólamyndum. Ég fletti gegnum myndasafnið og síðasta myndin setti mig í rogastans, því þar blasti einmitt við mér tilkomumikið Indian Chief á X-númeri!
Sagt er að hjólið hafi verið fallega blátt að lit með gylltum merkingum sem passar við litasamsetningu Indian Chief á þessum tíma.
X-96 var skráð á Erlend Þórðarson árið 1945 í Bílabókinni. Hjólið var fyrst skráð á Smörlíkisgerðina Smára 22. maí 1942 og fékk þá númerið R-1140. Því næst ferð það á nafn Gunnars Guðjónssonar, Sogamýrarbletti 36 þann 6. mars 1943. Erlendur Þórðarson, Mjólkurbúi Flóamanna kaupir það svo þann 14. júlí 1944. Hugsanlega er þetta sama hjól og Lögreglan í Reykjavík fékk að láni á Lýðveldishátíðinni 18. júní 1944, en í kvikmynd frá atburðinum sést glitta í hjólið fremst í skrúðgöngu.
Hér má sjá samskonar Indian Chief mótorhjól en með annarri litasamsetningu.
Árið 1940 komu síðu brettin og gormadempari að aftan í Chief og Four hjólin. Þetta bætti þó 40 kílóum við þyngdina og þótti sumum það misráðið en á móti kom að mótorinn fékk álhedd með hærri þjöppu. Rauði liturinn var langt frá því að vera eini liturinn á Indian hjólum á þessum tíma. Indian Chief hjól Halvor Midtvik er mjög svipað X-96 nema að það er ekki komið með síðu brettin. Eins og áður sagði heimsótti hann Ísland árið 2007 og ásamt því að fara hringveginn fór hann meðal annars uppí Landmannalaugar á hjólinu.
Indian hjól Halvor Midtvik komið langleiðina uppí Landmannalaugar.Ekið yfir polla á Kjalvegi.
